Starcie w przestworzach
Niedawno nad zachodnią częścią USA, a konkretnie w Kalifornii, miała miejsce niespotykana walka dwóch myśliwców. Co szczególnie zwróciło uwagę mieszkańców? Zaledwie jeden z nich był sterowany przez człowieka. Drugi był kontrolowany przez sztuczną inteligencję. Takie zestawienie jednocześnie zachwyca i budzi niepokój.
Przeszłość i przyszłość
Użycie sztucznej inteligencji przez Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych jest wynikiem wieloletnich prac nad rozwojem tej technologii, które sięgają lat 50. XX wieku. Korzenie sztucznej inteligencji w militariach wywodzą się z połączenia uczenia maszynowego i autonomicznego sterowania. Pierwszym krokiem w tej integracji w siłach zbrojnych był projekt obrony przeciwrakietowej Navy's Aegis z lat 60. i 70. System ten opierał się na zestawach zasad „if/then”, które pozwalały na wykrywanie i autonomiczne przechwytywanie nadchodzących pocisków. W 2012 roku sztuczna inteligencja zyskała na znaczeniu, zaczynając samodzielnie tworzyć zasady „if/then” na podstawie analizy dużych zbiorów danych. Systemy te, działając na podstawie wniosków wynikających z tych zasad, operują na zasadzie autonomii wspieranej przez sztuczną inteligencję.
Pomiędzy postępem a zagrożeniem
W obliczu imponującego postępu technologicznego pojawia się jednak wiele różnych obaw związanych z wprowadzaniem sztucznej inteligencji do dziedziny wojskowości. Obawy te dotyczą między innymi tego, że przyszłe konflikty będą prowadzone przez maszyny, które wybierają i atakują cele bez bezpośredniej interwencji człowieka. Ostatnie testy sztucznej inteligencji miały miejsce we wrześniu podczas ćwiczeń na kalifornijskiej bazie Edwards, gdzie sztuczna inteligencja przejęła kontrolę nad pilotażem myśliwca F-16 o nazwie Vista. Chociaż Vista stanowi obecnie najbardziej spektakularny przykład pracy nad sztuczną inteligencją, podobne eksperymenty przeprowadzane są także w Pentagonie i na wielu innych frontach. Równolegle wojsko opracowuje alternatywne systemy nawigacyjne, aby zabezpieczyć się przed potencjalnym zagrożeniem niezawodnością nawigacji satelitarnej w przyszłości.
Aspekty bezpieczeństwa i szkolenia
Bezpieczeństwo podczas lotu stanowi priorytet dla sił zbrojnych, dlatego myśliwiec prowadzony przez sztuczną inteligencję jest wyposażony w szereg zabezpieczeń. Akrobacje powietrzne myśliwca w trakcie treningu sztucznej inteligencji są kontrolowane, a na pokładzie znajduje się pilot, który może przejąć sterowanie w każdej chwili. Dane pozyskane z rzeczywistych lotów są używane do szkolenia sztucznej inteligencji w symulatorze, gdzie algorytm uczy się na podstawie nowych zasad. Bezpieczeństwo jest tu kluczowe, dlatego oficerowie monitorują, jakie dane są wykorzystywane podczas symulacji, szczególnie z myślą o nauce bezpiecznych manewrów lotniczych.
Przełomowe możliwości i etyczne rozważania
Perspektywa nowych możliwości sztucznej inteligencji stwarza fascynujące perspektywy, lecz jednocześnie rodzi wiele pytań dotyczących etyki oraz bezpieczeństwa. Ostatnie testy, takie jak np. projekt Vista, sugerują jednak, że technologia zbliża się coraz bardziej do spełnienia wymogów niezbędnych do zastosowania w kontekście wojskowym, czyli zapewnienia bezpieczeństwa i efektywności.